Bir örnek olarak Ekonomik ve Sosyal Konsey (ESK) meselesini alabiliriz. Bu konuda TÜSİAD çok çalıştı. Ben de o çalışmaların içinde oldum. TÜSİAD’ın şöyle bir derdi var. Üretim gücüne baktığınız zaman, istihdam gücüne baktığınız zaman, ihracat gücüne baktığınız zaman, TÜSİAD’ın çok büyük bir temsil gücü var. Ama hepsi hepsi birkaç yüz üye. O üyeler içinde sesi daha çok çıkan birkaç önde gelen kuruluş. O zaman temsil gücü yokmuş gibi algılanabiliyor belki. Ama aslında öyle değil, üretim gücü olarak çok büyük bir temsil gücü var. Fakat iş dünyasındaki mevcut parçalı yapı sizin arzu ettiğiniz platformun oluşmasına olanak vermiyor. Bunu siyasetçilerimiz de pek istemiyor aslında, doğrusunu isterseniz. Zira söz hakkı onlarda ve herhangi bir şekilde paylaşmak istemiyorlar. “Fikir almaksa zaten alıyoruz” diyorlar herhalde. “Geliyorlar, biz onları ağırlıyoruz, kahve de ikram ediyoruz, konuşuyoruz, fikirlerini biliyoruz zaten, yayınlarından belli, demeçlerinden belli.”

Ama işte Avrupa Birliği’nin zorlaması, Avrupa Birliği’nin kabul edilmiş bir mekanizması olması vb. nedenlerden bu Ekonomik ve Sosyal Konsey meselesi bir noktada kabul edildi. Yasalaştı. Ondan sonra da galiba toplam dokuz toplantı mı ne yaptı, ama bir daha da toplanamıyor.

Girdi, evet. Evet, doğru. Fakat hiçbir etkisi yok, toplanmıyor. Sadece TÜSİAD değil, temsil iddiasında olan birçok oluşum var. Yarı resmi kuruluşlar var, Odalar Birliği var, TÜSİAD var, MÜSİAD var, TÜRKONFED var, şimdi ESK’ya bunların hangisini çağıracaksınız? Aynı sorun işçi kesiminde var. Aynı sorun kamunun kendisinde var. Kamuda ekonomiden sorumlu birkaç bakan var zaten; öyle dönemler yaşadık ki birbirleriyle diyalogları çok sınırlı, konuşmuyorlar. Birbirleriyle aynı masaya oturmaktan kaçınıyorlar. İşte hep gelip eninde sonunda toplumun bu sorununa bir yerde ne yazık ki çarpıyoruz. Parçalanma, farklılaşma, farklı görüşlere tahammülsüzlük Ekonomik ve Sosyal Konsey’in de çalışmasını önledi, ortadan kaldırdı. Ama iş dünyası bu konuda çalışmadı değil, herkesten fazla çalıştı. Bunu çok güvenerek söyleyebilirim.

Evet, şimdi meyvelerini topluyorduk.

Hayır hocam, tam tersine. Onlar bize diyorlar ki, “Siz anlamazsınız. Biz anlarız” diyorlar. Ben size bir raf dolusu rapor gösterebilirim, iş dünyasının yapısal reform talep ettiği rapor gösterebilirim. Hiçbiri dikkate alınmamıştır, kim tarafından dikkate alınmadı? Muhalefetteyken alkışlarlar, “evet, bunlar gereklidir, bakın TÜSİAD söylüyor” derler. Ama iktidara geldikleri andan itibaren “siz kendi işinize bakın” derler. “Siz bizim işimize karışmayın” derler. Yani bu Ekonomik ve Sosyal Konsey benzeri bir mekanizma çalışsaydı, sizin biraz önce belirttiğiniz gibi bir tartışma, daha da iyisi bir konsensüs sağlama mekanizması olabilseydi, belki daha etkili olurdu. Yine danışma amaçlı olur, şu olur, bu olur, ama bir konsensüstür, ilan edilir, tutanakları vardır, bir şeyler kayda geçmiştir, bir kamuoyu baskısı oluşur vs. Bu konuda TÜSİAD ve belki benzeri bir iki kuruluş tamamen yalnız kaldı yıllarca. 

Durum böyle olunca, eldeki tek araç manşet yaratmak ve basın kanalıyla, medya kanalıyla dikkati çekmek, kamuoyu oluşturmak ve kamu yönetimi üzerinde bir baskı unsuru oluşacağını temenni etmekti. Çünkü başka dinleyen yok. Bu da tabii tepki çekiyor. Niye kamuoyunun önünde bizi eleştiriyorsunuz deniyor. Gelin, kapımız size her zaman açık. Buyurun. Hep bu söylenmiştir. Sizi dinlemeye hazırız, kapımız açık ama kamuoyunun önünde, açık yerde konuşmayın denmiştir. O zaman zaten o araç da gidiyor elden. Hiçbir şey kalmıyor ortada. Batı ülkelerinde gördüğümüz TÜSİAD benzeri kurumlar, Almanların BDI’si, İngilizlerin CBI’si, Fransızların MEDEF’i, bambaşka çalışan, bambaşka etkileri olan, saygı gören, yazdıklarına çizdiklerine itibar edilen kuruluşlar ve bu bizde maalesef yok. Olmayınca da kamu-özel kesim ilişkileri de sağlıklı bir temele oturamıyor.

Kesinlikle, yoksa baş aşağı gidiyoruz.